1 lutego 1979 r. Ajatollah Chomeini powraca triumfalnie do Iranu po 15 latach wygnania. Szach i jego rodzina uciekli z kraju dwa tygodnie wcześniej, a radośni irańscy rewolucjoniści chętnie ustanowili fundamentalistyczny rząd islamski pod przywództwem Chomeiniego.
Urodzony na przełomie wieków Ruhollah Chomeini był synem islamskiego uczonego religijnego i jako młody człowiek nauczył się Koranu. Był szyicką gałęzią islamu praktykowaną przez większość Irańczyków i wkrótce poświęcił się formalnym studiom nad szyickim islamem w mieście Kom. Pobożny duchowny stale wzrastał w nieformalnej szyickiej hierarchii i przyciągał wielu uczniów.
W 1941 r. Wojska brytyjskie i radzieckie zajęły Iran i zainstalowały Mohammada Reza Pahlaviego jako drugiego współczesnego szacha Iranu. Nowy szach miał bliskie związki z Zachodem, aw 1953 r. Brytyjscy i amerykańscy agenci wywiadu pomogli mu obalić popularnego rywala politycznego. Mohammad Reza przyjął wiele zachodnich idei iw 1963 r. Zainicjował swoją „Białą rewolucję”, szeroko zakrojony program rządowy, w którym wezwano do zmniejszenia posiadłości religijnych w imię redystrybucji ziemi, równych praw kobiet i innych nowoczesnych reform.
Chomeini, znany obecnie pod wysokim szyickim tytułem „ajatollah”, był pierwszym przywódcą religijnym, który otwarcie potępił program westernizacji szacha. W ognistych wysłaniach z Seminarium Faziye w Komie Chomeini wezwał do obalenia szacha i ustanowienia państwa islamskiego. W 1963 r. Mohammad Reza uwięził go, co doprowadziło do zamieszek, a 4 listopada 1964 r. Wydalił z Iranu.
Chomeini osiedlił się w An Nadżaf, świętym szyickim mieście po drugiej stronie granicy w Iraku, i wysłał do domu nagrania swoich kazań, które nadal zachęcały jego uczniów. Zrywając pierwszeństwo z szyicką tradycją, która zniechęcała duchownych do udziału w rządzie, wezwał przywódców szyickich do rządzenia Iranem.
W latach 70. Mohammad Reza rozwścieczył islamskich fundamentalistów w Iranie, organizując ekstrawaganckie obchody 2500-lecia przedislamskiej monarchii perskiej i zastępując kalendarz islamski kalendarzem perskim. W miarę narastania niezadowolenia szach stał się bardziej represyjny, a poparcie dla Chomeiniego rosło. W 1978 r. W głównych miastach Iranu wybuchły masowe demonstracje przeciwko szachowi. Niezadowoleni członkowie klas niższych i średnich dołączyli do radykalnych studentów, a Chomeini wezwał do natychmiastowego obalenia szacha. W grudniu wojsko zbuntowało się, a 16 stycznia 1979 r. Szach uciekł.
Chomeini przybył do Teheranu triumfalnie 1 lutego 1979 r. I został uznany za przywódcę rewolucji irańskiej. Z wielkim zapałem religijnym umocnił swój autorytet i postanowił przekształcić Iran w państwo religijne. 4 listopada 1979 r., W 15. rocznicę wygnania, studenci szturmowali ambasadę USA w Teheranie i wzięli zakładników. Za zgodą Chomeiniego radykałowie zażądali zwrotu szacha do Iranu i przetrzymywali 52 Amerykanów jako zakładników przez 444 dni. Szach zmarł na raka w Egipcie w lipcu 1980 r.
W grudniu 1979 r. Zatwierdzono nową konstytucję irańską, określając Chomeiniego jako politycznego i religijnego przywódcę Iranu na całe życie. Pod jego rządami irańskim kobietom odmawiano równych praw i zmuszano je do noszenia zasłony, zakazano zachodniej kulturze, przywrócono tradycyjne prawo islamskie i często brutalne kary. Tłumiąc opozycję, Chomeini okazał się równie bezwzględny jak szach, a podczas jego dekady stracono tysiące politycznych dysydentów.
W 1980 r. Irak zaatakował irańską prowincję Khuzestan produkującą ropę naftową. Po początkowych postępach przestępstwo irackie zostało odparte. W 1982 r. Irak dobrowolnie wycofał się i dążył do porozumienia pokojowego, ale Chomeini wznowił walkę. Nastąpiły stalemates i śmierć tysięcy młodych irańskich poborowych w Iraku. W 1988 r. Chomeini ostatecznie zgodził się na zawieszenie broni, pośredniczone przez ONZ.
Po śmierci Ajatollaha Chomeiniego 3 czerwca 1989 r. Ponad dwa miliony udręczonych żałobników uczestniczyło w jego pogrzebie. Stopniowa demokratyzacja rozpoczęła się w Iranie na początku lat 90., a jej zwieńczeniem były wolne wybory w 1997 r., W których prezydentem został umiarkowany reformator Mohammed Khatami.
