Zawartość
Historia konfliktu wojny trojańskiej z epoką brązu między królestwami Troi i Mykeńską Grecją rozgrywa historię i mitologię starożytnej Grecji oraz inspiruje największych pisarzy starożytności, od Homera, Herodota i Sofoklesa do Wergiliusza. Od czasu dziewiętnastowiecznego ponownego odkrycia miejsca Troi w dzisiejszej zachodniej Turcji archeolodzy odkryli rosnące dowody na istnienie królestwa, które osiągnęło szczyt i mogło zostać zniszczone około 1180 rpne, być może tworząc podstawę opowieści opowiadanej przez Homera około 400 lat później w „Iliadzie” i „Odysei”.
Narrative of Trojan War
Według źródeł klasycznych wojna rozpoczęła się po uprowadzeniu (lub ucieczce) królowej Heleny ze Sparty przez księcia trojańskiego, Paryża. Więziony mąż Heleny, Menelaos, przekonał swojego brata Agamemnona, króla Myken, do poprowadzenia wyprawy w celu jej odzyskania. Do Agamemnona dołączyli greccy bohaterowie Achilles, Odyseusz, Nestor i Ajax, a towarzyszyła im flota ponad tysiąca statków z całego świata greckiego. Przekroczyli Morze Egejskie do Azji Mniejszej, aby oblegać Troję i domagać się powrotu Helen przez Priama, króla trojańskiego.
Czy wiedziałeś? Niektóre tradycje przedstawiają Homera jako ślepego poetę, ponieważ nazwa Homer w niektórych greckich dialektach brzmi jak słowo „ślepy”. W „Odysei” pojawia się ślepy bard opowiadający o wojnie, który niektórzy interpretują jako scenariusz autora wiersza.
Oblężenie, przerywane bitwami i potyczkami, w tym śmiercionośną śmiercią księcia trojańskiego Hektora i prawie niezwyciężonego Achillesa, trwało ponad 10 lat, aż do rana greckie armie wycofały się z obozu, pozostawiając dużego drewnianego konia za bramami Troi . Po długiej debacie (i niezauważonych ostrzeżeniach córki Priama, Cassandry), trojany wciągnęły tajemniczy prezent do miasta. Gdy zapadła noc, koń otworzył się i grupa greckich wojowników, dowodzona przez Odyseusza, wysiadła i zabrała Troję od wewnątrz.
Po klęsce trojana greccy bohaterowie powoli wracali do domu. Odyseusz potrzebował 10 lat, aby żmudna i często przerywana podróż do domu na Itakę została opisana w „Odysei”. Helen, której dwóch kolejnych mężów trojańskich zginęło podczas wojny, wróciła do Sparty, by panować z Menelausem. Po jego śmierci niektóre źródła podają, że została zesłana na wyspę Rodos, gdzie powieszono ją mściwej wdowie wojennej.
Epiki wojny trojańskiej
Niewiele wiadomo o historycznym Homerze. Historycy datują ukończenie „Iliady” na około 750 r.p.n.e., a „Odyseję” na około 725 r. Obaj zaczęli się w tradycji ustnej i po raz pierwszy zostali przepisani dekady lub stulecia po ich utworzeniu. Wiele najbardziej znanych epizodów wojny, od uprowadzenia Heleny do konia trojańskiego i worka Troi, pochodzi z tak zwanego „epickiego cyklu” narracji zebranych w VI wieku p.n.e. ze starszych tradycji ustnych.
W pierwszym wieku p.n.e. rzymski poeta Wergiliusz skomponował „Eneidę”, trzecią wielką klasyczną epopeję inspirowaną wojną trojańską. Podąża za grupą trojanów kierowanych przez bohatera Eneasz, który opuszcza swoje zniszczone miasto, by udać się do Kartaginy przed założeniem Rzymu. Celem Wergiliusza było po części przekazanie pierwszej rzymskiej dynastii cesarskiej historii tak imponującej, jak historia Greków.
Historia, archeologia i wojna trojańska
Wiele części epopei o wojnie trojańskiej jest trudnych do odczytania historycznie. Kilku głównych bohaterów jest bezpośrednim potomkiem greckich bogów (Helen została ojcem Zeusa, który przebrał się za łabędzia i zgwałcił jej matkę Ledę), a znaczną część akcji kierują (lub ingerują) różni konkurujący bogowie. W epoce odnotowano długie oblężenia, ale najsilniejsze miasta mogły przetrwać tylko kilka miesięcy, a nie 10 pełnych lat.
Główne wykopaliska w miejscu Troi w 1870 r. Pod kierunkiem niemieckiego archeologa Heinricha Schliemanna ujawniły niewielki kopiec cytadeli i warstwy gruzu o głębokości 25 metrów. W późniejszych badaniach udokumentowano ponad 46 faz budowy pogrupowanych w dziewięć pasm reprezentujących zamieszkiwanie terenu od 3000 r.p.n.e. aż do ostatecznego porzucenia w 1350 r. Ostatnie wykopaliska wykazały obszar zamieszkały 10 razy większy niż cytadela, co czyni Troy znaczącym miastem z epoki brązu. Warstwa VIIa wykopalisk, datowana na około 1180 r.p.n.e., ujawnia zwęglone szczątki i rozrzucone szkielety dowody wojennego zniszczenia miasta, które mogło zainspirować fragmenty historii wojny trojańskiej. W czasach Homera, 400 lat później, jego ruiny byłyby nadal widoczne.
