Zawartość

• Deklaracja stanu wojennego
• Masakra na placu Tiananmen
• Tiananmen Square Tank Man
• Historia placu Tiananmen
• Święto Narodowe
• Cenzura na placu Tiananmen
• Źródła

Protesty na placu Tiananmen były demonstracjami kierowanymi przez studentów, wzywającymi do demokracji, wolności słowa i wolnej prasy w Chinach. Zostali zatrzymani w krwawej rozprawie, znanej jako masakra na placu Tiananmen, przez chiński rząd 4 i 5 czerwca 1989 r.

Protestanci demokracji, głównie studenci, początkowo maszerowali przez Pekin na plac Tiananmen po śmierci Hu Yaobanga. Hu, były przywódca partii komunistycznej, pracował nad wprowadzeniem reform demokratycznych w Chinach. Podczas żałoby Hu studenci wezwali do bardziej otwartego, demokratycznego rządu. W końcu tysiące ludzi dołączyło do studentów na placu Tiananmen, a liczba protestów wzrosła do dziesiątek tysięcy do połowy maja.

CZYTAJ WIĘCEJ: Oś czasu komunizmu

Kwestią sporną była frustracja ograniczeniami wolności politycznej w tym kraju, biorąc pod uwagę jego jednopartyjną formę rządów, przy czym partia komunistyczna panowała i ciągłe problemy gospodarcze. Chociaż rząd Chin wprowadził szereg reform w latach 80. XX wieku, które wprowadziły ograniczoną formę kapitalizmu w tym kraju, biedni Chińczycy z klasy robotniczej wciąż borykali się z poważnymi wyzwaniami, w tym brakiem miejsc pracy i zwiększonym ubóstwem.

Uczniowie argumentowali również, że chiński system edukacji nie przygotował ich odpowiednio do systemu gospodarczego z elementami kapitalizmu wolnorynkowego.

Niektórzy przywódcy w chińskim rządzie byli przychylni sprawie protestujących, podczas gdy inni postrzegali ich jako zagrożenie polityczne.

Deklaracja stanu wojennego

13 maja wielu studentów protestujących zainicjowało strajk głodowy, który zainspirował inne podobne strajki i protesty w całych Chinach. W miarę wzrostu ruchu rząd chiński stawał się coraz bardziej niezadowolony z protestów, zwłaszcza, że ​​15 maja zakłóciły wizytę premiera Michaiła Gorbaczowa ze Związku Radzieckiego.

Ceremonia powitalna dla Gorbaczowa pierwotnie zaplanowana na Plac Tiananmen odbyła się zamiast tego na lotnisku, chociaż w przeciwnym razie jego wizyta przebiegła bez żadnych incydentów. Mimo to, czując potrzebę ograniczenia demonstracji, rząd chiński ogłosił stan wojenny 20 maja, a 250 000 żołnierzy wkroczyło do Pekinu.

Do końca maja ponad milion protestujących zgromadziło się na placu Tiananmen. Odbywały się codzienne marsze i czuwania, a obrazy wydarzeń były przekazywane przez organizacje medialne do odbiorców w Stanach Zjednoczonych i Europie.

Masakra na placu Tiananmen

Podczas gdy początkowa obecność wojska nie stłumiła protestów, chińskie władze postanowiły zwiększyć swoją agresję. O 1 rano 4 czerwca chińscy żołnierze i policja zaatakowali plac Tiananmen, strzelając w tłum na żywo.

Chociaż tysiące protestujących po prostu próbowało uciec, inni walczyli, kamienując atakujące wojska i podpalając pojazdy wojskowe. Dziennikarze i dyplomaci z Zachodu ocenili tego dnia, że ​​setki tysięcy protestujących zginęło w masakrze na placu Tiananmen, a 10 000 zostało aresztowanych.

Przywódcy na całym świecie, w tym Gorbaczow, potępili akcję wojskową, a niespełna miesiąc później Kongres Stanów Zjednoczonych głosował za nałożeniem sankcji gospodarczych na Chiny, powołując się na naruszenia praw człowieka.

Tiananmen Square Tank Man

Obraz niezidentyfikowanego mężczyzny stojącego samotnie w opozycji i blokującego kolumnę chińskich czołgów 5 czerwca pozostaje trwałym dla większości świata wydarzeń. Obecnie jest znany jako „Czołg z Placu Tiananmen”.

CZYTAJ WIĘCEJ: Kim był czołgista z Placu Tiananmen?

Tego samego dnia około 70 000 osób w Hongkongu bierze udział w wigilii upamiętniającej ofiary masakry.

Historia placu Tiananmen

Podczas gdy wydarzenia z 1989 roku dominują obecnie na całym świecie placu Tiananmen, miejsce to od dawna stanowi ważne skrzyżowanie w mieście Pekin. Nazwa pochodzi od pobliskiego Tiananmen, czyli „Bramy Niebiańskiego Spokoju” i oznacza wejście do tak zwanego Zakazanego Miasta. Lokalizacja nabrała dodatkowego znaczenia, gdy Chiny przeniosły się z kultury politycznej kierowanej przez cesarza na kulturę rządzoną przez partię komunistyczną.

Dynastia Qing była ostatnią dynastyczną potęgą rządzącą Chinami. Rządził krajem od połowy XVI wieku do 1912 roku.

Rewolucja Xinhai w latach 1911–1912 doprowadziła do obalenia Qings i doprowadziła do powstania Republiki Chińskiej. Wczesne lata Republiki charakteryzowały się jednak zawirowaniami politycznymi, a kraj znalazł się pod panowaniem Japonii podczas przygotowań do II wojny światowej.

Podczas japońskiej okupacji zginęło około 20 milionów Chińczyków.

Święto Narodowe

Gdy Japonia zblakła po drugiej wojnie światowej, Chiny weszły w okres wojny domowej. Pod koniec wojny domowej w 1949 r. Partia komunistyczna przejęła kontrolę nad większością Chin kontynentalnych. Ustanowili Chińską Republikę Ludową pod przewodnictwem przewodniczącego Mao Zedonga.

Uroczystość z okazji tej uroczystości odbyła się na placu Tiananmen 1 października 1949 r. Wzięło w niej udział ponad milion Chińczyków. To święto stało się znane jako Święto Narodowe i jest obchodzone co roku w tym dniu, a największe wydarzenia odbywają się na placu.

Mao Zedong, uważany za ojca założyciela Chińskiej Republiki Ludowej, zostaje pochowany na placu Tiananmen w mauzoleum na placu.

Cenzura na placu Tiananmen

Dziś protesty i masakra na placu Tiananmen 4 i 5 czerwca nadal rozbrzmiewają na całym świecie. W 1999 r. Opublikowano Archiwum Bezpieczeństwa Narodowego USA Tiananmen Square, 1989: The Declassified History. Dokument zawiera akta Departamentu Stanu USA związane z protestami i późniejszymi represjami wojskowymi.

Dopiero w 2019 r. Yu Dongyue, dziennikarz aresztowany za rzucanie farbą na portret Mao Zedonga na placu Tiananmen podczas protestów, został zwolniony z więzienia.

W 20. rocznicę masakry chiński rząd zabronił dziennikarzom wchodzenia na plac Tiananmen i blokował dostęp do zagranicznych serwisów informacyjnych i mediów społecznościowych. Mimo to tysiące wzięło udział w wigilii upamiętniającej rocznicę w Hongkongu. Przed 30. rocznicą wydarzenia w 2019 r. Nowojorski Human Rights Watch z siedzibą w Nowym Jorku opublikował raport szczegółowo opisujący aresztowania w Chinach osób związanych z protestami.

Wydarzenia z 1989 r. Na placu Tiananmen zostały również mocno ocenzurowane w ściśle kontrolowanym Internecie w Chinach. Według badania opublikowanego w 2019 r. Przez University of Toronto i University of Hong Kong, ponad 3200 słów odnoszących się do masakry zostało ocenzurowanych.

Źródła

Plac Tiananmen. Beijing-Visitor.com.
Plac Tiananmen, 1989. Departament Stanu: Urząd historyka.
Aktywizm praw człowieka w Chinach post-Tiananmen, Human Rights Watch
Oś czasu: protesty w Tiananmen. BBC.com.
Szybkie fakty z placu Tiananmen. CNN.com.