Sun Tzu jest renomowanym autorem The Art of War (

Podejście Sun Tzu do działań wojennych, w przeciwieństwie do zachodnich autorów, nie stawia siły w centrum uwagi: w rzeczy samej, chiński charakter li (siła) występuje tylko dziewięć razy w trzynastu rozdziałach. Odzwierciedla to warunki wojny w Chinach w tamtym czasie (wówczas siła była w rzeczywistości ograniczoną użytecznością), a także przekonanie Sun Tzu, że zwycięstwo i porażka są zasadniczo stanami psychologicznymi. Dlatego widzi wojnę nie tyle jako kwestię fizycznego i fizycznego zniszczenia wroga (choć może to mieć znaczenie), ale niepokojenie psychiczne wroga; jego celem jest zmusić kierownictwo wroga i społeczeństwo do przejścia od stanu harmonii, w którym mogą skutecznie się oprzeć, w kierunku chaosu (luan), co jest równoznaczne z porażką.

Działania wojenne zostały przedstawione przez Sun Tzu w domyślnie taoistycznym układzie odniesienia. Idea, że ​​teren, pogoda i morale wroga w rzeczywistości mają kontury, dzięki którym zwycięski generał znajduje najlepsze sposoby (tao), wykorzystując w ten sposób siłę właściwą im w celu wspierania swoich celów, jest w zasadzie taoistyczny, podobnie jak powracający temat transformacji, z jednego stanu do drugiego, jak w grze, którą omawia między regularnymi (cheng) i nieregularne (ch’i) siły.

Ale operacyjnie celem Sun Tzu jest dominacja psychiczna i jej wykorzystanie, oparte na doskonałej wiedzy o wrogu (kładzie duży nacisk na zatrudnienie tajnych agentów) i kueitao, różnie tłumaczone jako „oszustwo” lub „niekonwencjonalne środki”. Tak więc Sun Tzu poleca operacje, które zaszkodzą morale wroga: dzielenie sojuszy, unikanie bitwy, atak z zaskoczenia; potępia tych, którzy mogą podważać własne społeczeństwo, takich jak wyczerpanie, które może wynikać z oblężenia miasta otoczonego murami. Niektóre operacje mogą mieć niemal czysto psychologiczny cel, np. Podpalanie, które Sun Tzu omawia jako broń terrorystyczną. Szczyt umiejętności wojskowych polega na tym, aby zamienić przeciwne plany na własne potrzeby, „atakując strategię wroga” (tak jak Niemcy zrobili przeciwko Francuzom w 1940 r.), Co w najlepszym wypadku przynosi zwycięstwo bez walki.

Jednak Sun Tzu nie proponuje wyeliminowania walki. Jest raczej świadomy ogromnego ryzyka związanego z jakimkolwiek uciekaniem się do użycia siły, zwłaszcza bankructwa i rozpadu społecznego słabych politycznie chińskich państw swoich czasów. Nalega więc, aby nie zmarnować tej siły, ale zachować ją ostrożnie i stosować tylko wtedy, gdy może mieć decydujący wpływ.

Sun Tzu pisze o wojnie w ramach jednej kultury, w której tajni agenci są trudni do wykrycia, a procesy myślowe wroga niewiele różnią się od własnych. Można zatem kwestionować znaczenie Sun Tzu we współczesnych warunkach, w których państwa są silne i obficie dostępne, oraz w wojnach między narodami, w których różnice etniczne utrudniają szpiegostwo, a procesy myślowe wroga trudne do oceny. Takie obawy były prawdopodobnie bardziej przekonujące w epoce Carla von Clausewitza niż obecnie. Po pierwsze, broń nuklearna oznaczała, że ​​tradycyjna zachodnia droga do zwycięstwa - zastosowanie masywnej, uprzemysłowionej siły - jest teraz zamknięta przeciwko przeciwnikowi uzbrojonemu w broń nuklearną, dlatego strategi muszą jeszcze raz zastanowić się, jak wygrać bez walki, a przynajmniej bez zbytniej walki. Siła, jak pokazał Wietnam, nie może sama wygrać zwycięstwa.

Towarzysz Czytelnika w historii wojskowości. Pod redakcją Roberta Cowleya i Geoffreya Parkera. Copyright © 1996 Houghton Mifflin Harcourt Publishing Company. Wszelkie prawa zastrzeżone.